Oʻtayotgan 2022-yilga nazar tashlasak, .UZ milliy domenimiz uchun juda sermahsul, qiziqarli va voqealarga boy yil bo‘ldi, deb aytishimiz mumkin.

Qayd etish kerakki, 2021-yil .UZ domeni uchun alohida muhim yil boʻldi. 2021-yil 29-aprelda DNSSEC texnologiyasi – .UZ domen zonasi uchun xavfsiz domen nomlari texnologiyasi joriy etilgani e’lon qilindi, .UZ zonasi ildiz serverlariga imzo qo‘yish tashkil etildi. 2022-yil fevral oyida Birlashgan Arab Amirliklarida (Dubay) Osiyo-Tinch okeani yuqori daraja domenlari assotsiatsiyasi (Asia Pacific Top Level Domain Association), aʼzolarining 81-konferensiyasi boʻlib oʻtdi, unda Yagona integrator UZINFOCOM mutaxassislari faol ishtirok etdilar va xalqaro hamjamiyat tomonidan yuqori baholangan DNSSEC loyihasini taqdim etdilar.

Yana bir voqea .UZ domenining tug‘ilgan kuni va ccTLD.uz mobil ilovasining ishga tushirilishi bo‘ldi. 1995-yil 29-aprelda dunyoda yuqori darajadagi .UZ domeni paydo bo'ldi. Aynan shu sana Butunjahon o’rgimchak to’ri milliy segmentimiz – Uznetning tavallud topgan sanasi hisoblanadi. 2003-yil mart oyidan boshlab Yagona integrator UZINFOCOM .UZ milliy domenining Ma'muri hisoblanadi. Milliy domenni boshqarish huquqi ICANN Internet korporatsiyasi (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers – domen nomlari bilan bog‘liq masalalarni tartibga soluvchi xalqaro notijorat tashkilot) bilan imzolangan shartnomaga muvofiq berildi. .UZ zonasida domenlarni ro‘yxatdan o‘tkazish xizmatlari 27 ta tashkilot tomonidan amalga oshiriladi. 2022-yilda .UZ domen zonasi 27 yoshga to‘ldi. Yagona integrator UZINFOCOM .UZ domenining 27 yilligi munosabati bilan o‘z foydalanuvchilariga qulay “ccTLD.uz” mobil ilovasini taqdim etdi, bu ilova orqali domen nomining amal qilish muddatini kuzatish, shuningdek, boshqa foydali vositalardan foydalanish mumkin.

Shuningdek, Yagona integrator UZINFOCOM mutaxassislari tomonidan RDAP (Registration Data Access Protocol) maʼlumotlar almashinuvining zamonaviy protokoli joriy qilingani muhim voqea boʻldi. Ushbu RDAP protokoli .UZ domen zonasi uchun sinovdan o'tgan va ICANN tomonidan tasdiqlangan. U WHOIS kabi ro'yxatga olish ma'lumotlarini taqdim etadi, ammo uni amalga oshirish ma'lumotlarga kirish va so'rovlarga javob formatini o'zgartiradi va standartlashtiradi. Qisqasi, RDAP juda eski WHOIS protokolining voris protokoli hisoblanadi.

2022-yil 8-avgustda Linux yadrosi asosidagi Xinux operatsion tizimining beta-versiyasi taqdim etildi. Ushbu reliz ochiq manbalar hamjamiyati uchun umumiy UZINFOCOM repozitariylariga taqdim etildi. Hozirgi kunda ushbu mahsulot GPL-3.0 litsenziyasi asosida (bepul) tarqatiladi - ushbu relizni yuklab olish, uni kompyuteringizga operatsion tizim sifatida o'rnatish va uni turli dasturlar bilan birgalikda ishlatish mumkin. Ushbu loyihaning katta rejalarini inobatga olgan holda, Yagona integrator UZINFOCOM mutaxassislari Xinux operatsion tizimida ishlashni davom ettirmoqda.

Shuni ham qayd etishni istardimki, 2022-yil xalqaro konferensiyalar va IT-forumlarga boy bo‘ldi

RIPE NCC xalqaro kompaniyasi va Yagona integrator UZINFOCOM hamkorligida 22-23 sentabr kunlari Toshkentda RIPE NCC Day forumi tashkil etildi. Konferensiya ishtirokchilari RIPE NCC faoliyati bilan tanishdilar, O‘zbekistonda internet holati va uning istiqbollari haqidagi taqdimotni tinglashdi, shuningdek, texnik hamkorlik masalalarini muhokama qildilar. Konferentsiya davomida bizning jamoamiz yakuniy foydalanuvchi uchun DNSSEC loyihasi va Xinux operatsion tizimi taqdimotini o'tkazdi. Jahon miqyosidagi ekspertlar ishtirokidagi xalqaro konferensiya yakunlandi.

RIPE NCC xalqaro konferensiyasidan so‘ng MDH, Markaziy va Sharqiy Yevropa mamlakatlari yuqori darajadagi milliy domenlar ma’murlari va ro‘yxatdan o‘tkazuvchilarining onlayn tarzda o‘tkazilgan 15-xalqaro konferensiyasi (TLDCON 2022) bo‘lib o‘tdi. Konferensiyada 9 davlatdan (Rossiya, Belarus, Armaniston, Oʻzbekiston, Qirgʻiziston, Serbiya va Yevropa Ittifoqi mamlakatlari) 117 nafar roʻyxatdan oʻtgan soha mutaxassislari, jumladan, xalqaro va mintaqaviy soha tashkilotlari vakillari ishtirok etdi. Xalqaro tashkilotlar, milliy registratulalar va ro‘yxatdan o‘tkazuvchi kompaniyalar mutaxassislari “tur-de-table” formatida yangiliklar bilan almashib, eng muhim an’analar, voqealar va istiqboldagi rejalar haqida so‘zlab berdilar.

Ostona (Qozog‘iston) shahrida bo‘lib o‘tgan Digital Bridge 2022 IT-forumi keng ko‘lamli forumlardan biri bo‘ldi. Mazkur forumda Oʻzbekiston delegatsiyasi taqdimotlar va bir qator IT-yechimlar va startaplar koʻrgazmasida ishtirok etdi. Umuman olganda, forumda 25 mingga yaqin mehmonlar, 300 dan ortiq IT-kompaniyalar, 15 mamlakatdan 200 ta spiker, 150 ta venchur va xususiy investorlar ishtirok etdilar. Uning doirasida quyidagi keng ko‘lamli tadbirlar o‘tkazildi: 49 panel sessiyalari, texnoparklar va IT-maktablar ko‘rgazmasi, IT startaplar xiyoboni, IT-bo‘sh ish o‘rinlari yarmarkasi, Astana Hub Battle, VR, GameDev va turli tematik sessiyalar.

24-27 oktabr kunlari Samarqandda har yili o’tkaziladigan ICTWEEK 2022 konferensiyasi bo‘lib o‘tdi, unda respublika AKT sohasi xodimlari, shuningdek, MDH mamlakatlari va Yevropadan mehmonlar ishtirok etdilar. AKT haftaligi doirasida sammit va forum, shuningdek, Yagona integrator UZINFOCOM ham o‘z ishlanmalarini taqdim etgan ko‘rgazma tashkil etildi. Sammit davomida tashkilotimiz bosh direktori Emil Gimranov ICANN’ning Global manfaatdor tomonlarni jalb qilish bo‘yicha direktori Andrea Bekkali bilan suhbatlashdi va unda joriy hamkorlik masalalari muhokama qilindi. Ko‘rgazmada MyID, DNSSEC loyihalari, Xinux operatsion tizimi, “Muxlisa” ovozli yordamchi loyihasi va UZINFOCOM ning boshqa loyihalarining taqdimoti o‘tkazildi.

16-17-noyabr kunlari Qozog‘istonning Olmaota shahrida birinchi Central Asia Peering and Interconnection Forum (The Central Asia Peering and Interconnection Forum) bo‘lib o‘tdi. Ushbu forumda dunyoning turli burchaklaridan kelgan ekspertlar so‘zga chiqib, tarmoq xavfsizligi, IT xizmatlarini ko‘rsatish va hokazolar bo‘yicha o‘zlarining ilg‘or tajribalarini namoyish etdilar. Yagona integrator UZINFOCOM mutaxassislari yakuniy foydalanuvchilar uchun DNSSEC loyihasini taqdim etdilar.

Biz bu yil domen nomlarining yaxshi o'sishko’rsatkichini mamnuniyat bilan qayd etamiz: o'sish 12 100 domenni tashkil etdi.

Shunday qilib, .UZ zonasidagi umumiy domenlar soni 112 mingtaga yetdi.

Statistik ma'lumotlarga ko'ra, domen egalari orasida yuridik shaxslar 55%, jismoniy shaxslar - 45%. Ni tashkil etadi. Domenlarning 95 foizi respublika rezidentlari uchun, 5 foizi norezidentlar uchun ro‘yxatdan o‘tkazilgan.

Ma’lumot uchun. .UZ domeni Maʼmuriyati domen nomlarini roʻyxatdan o’tkazish va qoʻllab-quvvatlash xizmatlarini markazsizlashtirish va sifatini oshirish boʻyicha chora-tadbirlar koʻrmoqda, Internet tarmogʻining milliy segmentida axborot resurslarini yaratish va rivojlantirishni ragʻbatlantirish boʻyicha keng koʻlamli ishlarni amalga oshirmoqda

.UZ domenida domen nomlarini ro‘yxatdan o‘tkazish, boshqaruv va ulardan foydalanish O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 1830-son bilan ro‘yxatga olingan “.UZ domenida domen nomlarini ro‘yxatdan o‘tkazish va ulardan foydalanish tartibi to‘g‘risida”gi nizom bilan tartibga solinadi. . Ushbu hujjat .UZ domenidagi domen nomlarini ro‘yxatdan o‘tkazish va ulardan foydalanish tartibini belgilaydi, shuningdek, faoliyati .UZ domenidagi domen nomlariga bevosita ta’sir ko‘rsatuvchi shaxslarning o‘zaro munosabatlarini tartibga soladi, noqonuniy xatti-harakatlardan ishonchli himoya va .UZ domenini samarali tartibga solishni ta’minlaydi.

.UZ domeni Ma’muriyatining asosiy yo‘nalishi provayderlar tarmoqlarining turli nuqtalarida, shu jumladan xorijda joylashgan .UZ domenining DNS-serverlarini .UZ domen nomlarini sifatli rezolva qilish, ularni saqlash, domen nomlarini ro‘yxatdan o‘tkazish muddatini qulay nazorat qilish, bozorda raqobat muhitini yaratish va taqdim etilayotgan domen nomlarini ro‘yxatga olish xizmatlari sifatini oshirish, shuningdek, ICANN, IANA, APTLD, RIPE NCC va boshqalar kabi xalqaro tashkilotlar bilan o‘zaro hamkorlik qilish xizmatlari. global hamjamiyatda domen nomlari siyosati va faoliyati masalalari bo'yicha texnik xizmat ko‘rsatishdan iborat..

.UZ domeni Ma'muriyati sizni eng sehrli bayram - Yangi yil bilan tabriklaydi! Kelgusi 2023-yil siz uchun eng yaxshi, kuchli va muvaffaqiyatli loyihalarning munosib boshlanishi bo'lsin. Barqaror va sifatli internet bilan yorqin his-tuyg'ular va rivojlanishni tilaymiz!